Het is bekend dat de markt van biosimilars in Europa grote variaties kent per land, maar ook per therapeutische groep. Het is interessant te zien hoe dat komt.
Elif Car MSc, promovendus aan de KU Leuven heeft onderzoek gedaan naar de verschillen in de biosimilarmarkt tussen infliximab, etanercept en adalimumab (TNF-alfaremmers) in 24 verschillende Europese landen. Daarbij vielen de verschillen tussen moleculen en de verschillen tussen landen op. Maar er waren ook trends te zien.
Trends in marktaandeel en omzet wezen op een biosimilar first-mover-voordeel. De biosimilars die als eerste binnen eenzelfde jaar toetraden tot de markt behaalden bij alle drie de TNF-alfaremmers een hoger marktaandeel dan de tweede of volgende biosimilars. Zodra er meer (dan twee) biosimilars beschikbaar kwamen, was de prijsdaling het grootst en werden de grootste kostenbesparingen behaald.
De prijsstrategie van het originele referentiegeneesmiddel bepaalde mede de kans op een succesvolle toetreding en marktopname van biosimilars. Verschillende prijsstrategieën bij het referentiegeneesmiddel vielen op, waarbij sommige prijsstrategieën mogelijk werden gebruikt om de marktpositie van het referentiegeneesmiddel te beschermen. De fabrikant van het referentiegeneesmiddel gaf dan hoge kortingen op de lijstprijs om toetreding en marktopname van huidige en toekomstige biosimilars te voorkomen. Zo verlaagde Humira®, het originele referentiegeneesmiddel van adalimumab haar prijs in sommige landen met wel 80% om biosimilars uit de markt te weren. Maar niet alle fabrikanten gebruikten deze strategie. De fabrikant van het originele referentiegeneesmiddel Remicade® (infliximab) en de fabrikant van het originele referentiegeneesmiddel Enbrel® (etanercept) besloten om niet met hoge kortingen op de lijstprijs te concurreren met de biosimilars. Dat zorgde in de meeste landen voor een verschuiving in het gebruik van het referentiegeneesmiddel naar zijn biosimilars.
In het algemeen zorgden goedkopere biosimilars ervoor dat de toegang voor patiënten tot behandeling met een biologisch geneesmiddel toenam: meer patiënten werden behandeld en de behandeling werd in een eerdere fase van hun ziekte gestart. Per land of zorgsysteem en per molecuul werden hierin wel grote verschillen gezien. Tussen de Europese landen waren grote verschillen hoe de landen de voordelen van biosimilars benutten. Opmerkelijk is dat de ‘rijke’ landen zoals Duitsland, Engeland, Frankrijk en de Scandinavische landen meer voordeel weten te halen uit biosimilars dan de armere landen in Oost Europa, die dat juist harder nodig hebben. Blijkbaar moet je een goed georganiseerde en geadministreerde zorg hebben om op de juiste manier te kunnen inspelen op marktmogelijkheden.
Autoriteiten doen er goed aan om met deze informatie rekening te houden als ze beleidsmaatregelen ontwikkelen om zo de kostenbesparingen door biosimilarconcurrentie op lange termijn te waarborgen. Zorgverzekeraars of zorgbetalers zouden moeten streven naar een markt dat de deelname van meerdere fabrikanten, zowel van het originele referentiegeneesmiddel als van de biosimilars, ondersteunt. Omdat de aanwezigheid van meerdere fabrikanten in de markt zorgt voor concurrentie en zo de onderhandelingskracht van de zorgverzekeraar of zorgbetaler verbetert. En bovendien kan beleid dat concurrentiebeperkende praktijken door het referentiegeneesmiddel tegengaat ervoor zorgen dat biosimilars (sneller) op de markt komen. Daardoor verbetert de toegang tot behandeling met een biologisch geneesmiddel en kunnen de zorgkosten dalen.
Nederland en Denemarken zijn in het onderzoek jammer genoeg niet meegenomen. In het onderzoek werd gebruik gemaakt van de gegevens van marktonderzoeksbureau IQVIA. En IQVIA had helaas geen betrouwbare gegevens (vertrouwelijke inkoopgegevens van ziekenhuizen) van Nederland en Denemarken. Maar uit het rapport over het Biosimilars op Maatprogramma van Biosimilars Nederland en Instituut Verantwoord Medicijngebruik weten we dat in Nederland vergelijkbare strategieën zijn gezien.
Wil je meer weten over de uitkomsten? Lees dan verder
Referenties
- Car E, Vulto AG, Houdenhoven MV, Huys I and Simoens S. Biosimilar competition in European markets of TNF-alpha inhibitors: a comparative analysis of pricing, market share and utilization trends. Front. Pharmacol. 14:1151764. doi:10.3389/fphar.2023.1151764.
- Carl DL, Laube Y, Serra-Burriel M et al. Comparison of Uptake and Prices of Biosimilars in the US, Germany, and Switzerland. JAMA Network Open. 2022;5(12):e2244670. doi:10.1001/jamanetworkopen.2022.44670.
Volg ons via: