Eén van de speerpunten van Biosimilars Nederland voor de periode 2020-2022: hoe kunnen we zoveel mogelijk – en blijvend – profijt krijgen van de ons bekende en vertrouwde biologische geneesmiddelen als de patenten zijn verlopen. Oftewel: hoe duurzaam is in Nederland de markt voor biologische geneesmiddelen waarvan het patent is verlopen? Hebben biosimilars onder de huidige marktomstandigheden wel toekomst?
In 2018 heeft het marktonderzoekbureau IQVIA (met financiële steun van Pfizer) daarover een heel illustratief rapport uitgegeven. :
In onze nieuwsbrief van oktober 2018 besteedden we daar al eerder aandacht aan.
Begin 2019 is een internationale groep onderzoekers (waaronder voorzitter van Biosimilars Nederland Arnold G. Vulto) begonnen zich daar nader over te buigen: wat vinden verschillende betrokkenen en belanghebbenden (“stakeholders”) essentiële elementen die bijdragen aan een duurzame biosimilar markt, en welke factoren zijn bedreigend voor die toekomst. We hebben een grondig literatuuronderzoek gedaan, maar dat leverde niet zoveel op; de biosimilar-markt is te jong daarvoor. Vervolgens hebben we via een drie-traps Delphi-methode met internationale deskundigen uit alle geledingen van de markt proberen te achterhalen wat nu sleutelfactoren zijn voor een gezonde biosimilar-markt. Dit project is voor een deel ondersteund door Amgen.
Dat onderzoek heeft een interessante omschrijving opgeleverd voor dit probleem, te lezen in de net verschenen publicatie in Pharmaceuticals.
“All stakeholders, including patients, benefit from appropriate and reliable access to biological therapies. Competition leads to a long-term predictable price level, without compromising quality, while delivering savings that may be reinvested.”
Oftewel: alle belanghebbenden, inclusief patiënten, moeten op een passende betrouwbare manier toegang hebben en houden tot biologische geneesmiddelen. Marktwerking (competitie) moet leiden tot een – ook lange termijn – voorspelbaar prijsniveau, zonder afbreuk te doen aan kwaliteit. Dit levert duurzame besparingen op, die opnieuw in de zorg geïnvesteerd kunnen worden.
In het artikel worden de verschillende componenten van deze omschrijving concreet gemaakt, inclusief een aantal aanbevelingen.
De gezamenlijke auteurs komen tot de finale aanbeveling dat als betrokkenen in deze markt zich niet aan de aanbevelingen houden, dat dit zal leiden tot een verschraling van het marktaanbod, met minder competitie en als gevolg daarvan hogere prijzen. Daardoor zal de zorg duurder worden, en zal er minder geld beschikbaar zijn voor het gebruik van nieuwe geneesmiddelen. De auteurs benadrukken dat het een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van alle spelers in deze markt, en dat de verschillende partijen moeten voorkomen dat ze het speelveld monopoliseren.
In het algemeen scoort voor dit moment de marktwerking in Nederland ruim voldoende (zie bijlage).
Zij concluderen dat er in Nederland onder professionals een groot bewustzijn is van de waarde die biosimilars kunnen hebben in de markt (een van de doelstellingen van het BOM-project lijkt hiermee gerealiseerd). Zij merken op dat verzekeraars vooral de ziekenhuizen aanzetten tot scherp inkopen. En dat de huidige markt (nog) gunstig is voor een breed aanbod van biosimilars.
Maar zij zien ook bedreigingen, nl. dat de contractering erg versnipperd is, alsook de kennis en ervaring om effectief in deze markt te opereren. Vrij vertaald zeggen ze eigenlijk dat er sprake is van amateurisme in de markt – met vrijwel uitsluitend oog voor de prijs – en weinig aandacht voor kwalitatieve aspecten van de biosimilars en de lange termijn.
IQVIA doet ook een aantal aanbevelingen voor Nederland. Zij dringen aan op een beperkt aantal contractpartijen maar wel met behoud van diversiteit in de markt (“multiple winners”). Zij bevelen bij inkoop inschrijvingen (tenders) een keuzemodel aan met criteria die niet alleen gaan over de laagste prijs. Tot slot bevelen zij aan dat er behoefte is aan verdergaande bewustwording en educatie – vooral richting patiënten en patiëntenorganisaties – zodat biosimilars ook door patiënten als gelijkwaardig alternatief worden geaccepteerd.
En hier zijn we dan weer bij de doelstellingen van Biosimilars Nederland in 2020-2022: investeren in de kennis van patiënten en hun organisaties nl. dat zij begrijpen dat biosimilars goed zijn voor patiënten en voor het zorgbudget. En dat marktpartijen zich zodanig moeten gedragen dat dit ook op langere termijn zo kan blijven
Bijlagen:
Volg ons via: