Lieke Tweehuysen is in opleiding tot reumatoloog in het Rijnstate Ziekenhuis te Arnhem. Ze publiceerde diverse artikelen over biosimilars. Op het symposium ging zij in op wat het nocebo effect is en hoe dit kan worden voorkomen bij de overstap naar een biosimilar.
Bijna iedereen kent het placebo-effect, waarbij patiënten positieve effecten ervaren omdat ze positieve verwachtingen hebben van een middel of behandeling. Het nocebo-effect is de tegenhanger hiervan. De officiële definitie luidt het ontstaan of verergeren van klachten bij een patiënt door negatieve verwachtingen over een behandeling.
Nocebo-effect
Het is bekend dat het nocebo-effect vaak optreedt bij patiëntenonderzoek, onder meer bij migraine, neuropathische pijn en hart- en vaatziekten. Ook bij biosimilars is het effect zichtbaar in studieresultaten. Zoals in het Noorse NOR-SWITCH onderzoek naar het overstappen op een biosimilar bij ontstekingsreuma. “Hoewel het overstappen op de biosimilar non-inferieur was aan het continueren van de biological, was de ervaren ziekteactiviteit in beide groepen hoger dan bij de start.”
Subjectieve klachten
In het BIO-SWITCH onderzoek toonde Tweehuysen aan dat bij de overstap van een biological naar een biosimilar een kwart van de patiënten binnen zes maanden stopte met de biosimilar. Hoewel ergeen veranderingen waren in effectiviteit en veiligheid ervoeren patiënten toch subjectieve klachten.Een mogelijke verklaring hiervoor is dat patiënten en/of artsen negatieve verwachtingen hadden over de overstap naar een biosimilar: het nocebo-effect. Naast de gezondheidsklachten kan het nocebo-effect leiden tot stress, therapie-ontrouw, medicatieverspilling en een vertrouwensbreuk tussen arts en patiënt.
Het voorkomen van het nocebo-effect is dus belangrijk om een optimaal resultaat te behalen met biosimilars. Goede communicatie speelt daar een belangrijke rol in. Tweehuysen: “Denk aan goede kennis over biosimilars, uniforme communicatie en positieve framing. Zo klinkt ‘het is goedkoper’ negatief, maar ‘op dit middel krijgen we een hogere korting, waardoor we geld overhouden voor andere zorg’, veel positiever.”
Verslag van de lezing van Lieke Tweehuysen, in opleiding tot reumatoloog in het Rijnstate Ziekenhuis te Arnhem, tijdens het Derde Nationaal Biosimilar Symposium gehouden op d.d. 12 april 2018
Volg ons via: